Το κατεχόμενο χωριό Σύγκραση Αμμοχώστου είναι κτισμένο στην ανατολικότερη άκρη της Μεσαορίας, στην πλαγιά ενός οροπεδίου, στο δρόμο από τη Λευκωσία προς την Καρπασία και τον Απόστολο Ανδρέα.  Συνορεύει στα ανατολικά με το Τρίκωμο  που εντάσσεται στην Καρπασία, στα νότια με τον Άγιο Γεώργιο Σπαθαρικού το Αρναδί και το Σπαθαρικό, δυτικά με το Λάπαθος, τη Γύψου και το Λευκόνοικο και βόρεια με τα χωριά  Άγιος Ιάκωβος και Μάντρες.

Η Σύγκραση πήρε το όνομά της πιθανότατα λόγω της διαμόρφωσης του εδάφους της, όπου παρατηρείται μια ανάμειξη – κράμα εδαφών (ασβεστολιθικά στα βόρεια προς τον Πενταδάκτυλο, προσχωσιγενή στον κάμπο προς το Τρίκωμο,  και πετρώδη με κοκκινόχωμα στο οροπέδιο στα δυτικά (σύγκρᾱσις: -εως, ἡ, ανάμειξη, ανακάτεμα, σύμμειγμα, συγχώνευση). Σύμφωνα με άλλη ανεπιβεβαίωτη εκδοχή στην περιοχή του χωριού σημειώθηκε σύγκρουση στην αρχαιότητα μεταξύ βασιλείων της Κύπρου.

Μέχρι το 1974 ήταν μεικτό χωριό και σε αυτό κατοικούσαν 200 περίπου Ελληνοκύπριοι και 100 Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι ζούσαν αρμονικά και ασχολούνταν με τη γεωργία, τη κτηνοτροφία και άλλα επαγγέλματα ενώ μερικοί διατηρούσαν καταστήματα και επιχειρήσεις στο Βαρώσι. Κύρια γεωργική ασχολία ήταν η καλλιέργεια σιτηρών και ρεβιθιών, ενώ στον υδατοφράκτη μετά τον Απρίλιο – Μάιο φύτευαν βαμβάκι, άνυδρα καρπούζια, πεπόνια και άλλα.

Η ΣΥΓΚΡΑΣΗ  ΣΤΗΝ ΠΛΑΓΙΑ ΕΝΟΣ ΥΨΙΠΕΔΟΥ – ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Ο ΠΕΝΤΑΔΑΚΤΥΛΟΣ

Στα βόρεια του χωριού βρίσκεται ο υδατοφράκτης της Σύγκρασης, η χαβούζα, χωρητικότητας 1 115 000 κ.μ , με το νερό του οποίου αρδεύονταν τα χωράφια της Σύγκρασης και γειτονικών χωριών.  Ο υδατοφράκτης κτίστηκε το 1900 και στις άκριες του έχουν φυτευτεί κυπαρίσσια και πεύκα απεικονίζοντας το σχήμα της Κύπρου.

Κύρια εκκλησία του χωριού είναι η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Προκοπίου. Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Προκοπίου στη Σύγκραση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στην Κύπρο, τόσο λόγω του αρχιτεκτονικού του τύπου, όσο και λόγω της διακόσμησης στο εσωτερικό του. Αρχιτεκτονικά εντάσσεται στον τύπο του μεταβατικού σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλλο ναού, ο οποίος διακρίνεται για τις μεγάλες διαστάσεις του και την επιμελημένη τοιχοδομία του. Χρονολογικά φαίνεται να ανάγεται στο 10ο αιώνα. Μέχρι το 1974, στις 8 Ιουλίου οργανωνόταν η εμποροπανήγυρις του Αγίου Προκοπίου της Σύγκρασης και ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη της επαρχίας Αμμοχώστου.

Στη Σύγκραση σώζονται και τα ερείπια του Γοτθικού ναού του Αγίου Νικολάου που κτίστηκε την εποχή της Φραγκοκρατίας, όταν η Σύγκραση ήταν παραχωρημένη σε Φράγκο φεουδάρχη. Άλλα εκκλησάκια του χωριού  είναι αυτό της Παναγίας της Αφέντρικας της θαυματουργής, των Αγίων Τριών Παίδων κοντά στην χαβούζα και της Αγίας Παρασκευής.

Το δημοτικό σχολείο της Σύγκρασης που λειτουργούσε μέχρι το 1974 με 20 παιδιά είναι χτισμένο δίπλα στα ερείπια του Αγίου Νικολάου. Σε αυτό υπηρέτησαν καταξιωμένοι εκπαιδευτικοί, όπως ο Λουκής Ακρίτας, ο οποίος εμπνεύστηκε από την αγροτική ζωή των κατοίκων και έγραψε το γνωστό μυθιστόρημα «Ο Κάμπος».

Μετά την Τουρκική εισβολή και τον εκτοπισμό τους οι Συγκρασίτες σκορπισμένοι σε όλη την ελεύθερη Κύπρο και στο εξωτερικό, προσπαθούν να κρατήσουν άσβεστη τη μνήμη της αγαπημένης τους Σύγκρασης. Με δαπάνες ευσεβών κατοίκων του χωριού χτίστηκαν δύο μικρά εκκλησάκια, του Αγίου Προκοπίου στη Σιά και των Αγίων Τριών Παίδων και του προφήτη Δανιήλ στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας. Με το άνοιγμα των οδοφραγμάτων πλήθος πιστών επισκέπτεται την Σύγκραση στις 8 Ιουλίου, όπου από το 2004 τελείται θεία λειτουργία στον ναό του Αγίου Προκοπίου.